Pulau Bidong, Terengganu menjadi lokasi
penempatan sementara pelarian Vietnam yang meninggalkan negara mereka akibat
perang. Pulau Bidong menjadi penempatan pelarian Vietnam bermula 1978 hingga 1990.
Bermula 1990, saki baki pelarian Vietnam
dipindahkan ke kem sementara penempatan dikhususkan untuk mereka di Kem Sungai
Besi, Kuala Lumpur. Kem tersebut mampu menempatkan kira-kira 4,500 orang
penghuni.
Di sini penghuni diasingkan mengikut
kategori keluarga, bujang, lelaki dan wanita, kanak-kanak serta ibu tunggal.
Unit keselamatan yang terdiri daripada
pemimpin mereka sendiri telah ditubukan pada ketika itu. Ini bertujuan mengawal
mereka supaya tidak bertindak ganas atau mengganggu ketenteraman penghuni lain.
Jika ada yang melakukan kesalahan, mereka
akan ditangkap dan dibicarakan. Jika bersalah, mereka akan dikurung di dalam
bilik tahanan khas seperti 'monkey house'.
'Monkey house' adalah bilik tahanan kecil
yang cuma boleh memuatkan beberapa individu pada satu-satu masa dan mereka
tidak boleh berdiri. Ini bermakna, sepanjang tempoh tahanan itu, mereka cuma
boleh duduk atau berbaring saja dan langsung tidak dibenarkan balik ke blok
penempatan.
Diharapkan dengan penutupan Pulau Bidong dan
penempatan semua pelarian di Kem Sungai Besi dapatlah menangani masalah
pelarian. Namun, ia tidak sama sekali kerana kehadiran mereka di Kem Sungai Besi memberi
masalah lebih besar kepada anggota keselamatan.
Mereka membantah
tindakan anggota keselamatan, hingga mencetuskan rusuhan besar pada Jun 1995
yang hampir menggugat kedaulatan dan keselamatan negara Malaysia yang telah
memberi perlindungan kepada mereka selama ini.
Tindakan ganas kumpulan perusuh pada pagi 5
Jun 1995 menyebabkan tiga blok kediaman di Kem Transit Sementara Sungai Besi
yang menempatkan lebih 4,500 pelarian Vietnam musnah sama sekali.
Yang menyayat hati, rusuhan ini
mengorbankan seorang pelarian dan mencederakan lebih 10 anggota yang terlibat
dalam operasi mengawal keselamatan iaitu Pasukan Simpanan Persekutuan (FRU),
bomba dan polis hutan (PPH).
Tidak cukup dengan rusuhan yang berlangsung
selama lebih 16 jam, kebakaran besar turut menggemparkan warga kota khususnya
mereka yang tinggal di sekitar Sungai Besi dan Bukit Jalil.
Kepulan asap yang menjulang tinggi
dikatakan dapat disaksikan dari jarak puluhan kilometer. Dalam operasi mengawal
rusuhan itu, seramai 1,200 anggota pasukan keselamatan terdiri daripada anggota
polis, FRU, PPH, bomba, unit pengesan bom dan unit anjing pengesan dikerahkan
ke tempat kejadian.
Serbuan awal polis ketika itu berjaya
menemui pelbagai senjata tajam seperti lembing, parang, senapang panah dan
pedang yang dihasilkan oleh kumpulan perusuh.
Berdasarkan kenyataan rasmi Dewan Negara
yang dibaca oleh Menteri Jabatan Perdana Menteri, Datuk Seri Mohamad Nazri Abdul
Aziz berhubung insiden ini, kekecohan dipercayai berpunca daripada sikap tidak
puas hati pelarian terhadap keputusan kerajaan yang mahu menghantar mereka
pulang ke negara asal.
Menurut beliau dalam kenyataan itu,
pelarian Vietnam cuba menunjukkan bantahan dan mendapatkan simpati dunia
terhadap rancangan kerajaan menghantar mereka pulang ke Vietnam yang sudah
dipersetujui oleh Suruhanjaya Tinggi Bangsa-Bangsa Bersatu Bagi Orang Pelarian
(UNHCR).
Mereka masih menaruh harapan untuk dihantar
menetap ke negara ketiga yang mereka anggap dapat memberikan perlindungan walaupun
permohonan mereka ditolak oleh negara berkenaan.
Pilihan kumpulan pelarian ketika itu adalah
untuk mendapatkan tempoh perlindungan lebih lama di negara ini sementara
menunggu giliran dihantar ke negara-negara ketiga seperti Amerika Syarikat,
Australia, Perancis, Kanada dan Eropah yang dikelola oleh UNHCR.
Bagaimanapun, atas syarat-syarat ketat yang
ditetapkan oleh badan antarabangsa itu, keutamaan mengikuti program pemindahan
ke negara ketiga itu hanya melibatkan pelarian yang mempunyai kelayakan profesional.
Tersepit dalam keadaan itu, sebahagian
daripada pelarian turut berusaha meraih simpati antarabangsa sehingga mendapat
perhatian dari negara luar. Kenyataan yang sama juga menyatakan pemberontakan
berpunca daripada tindakan kerajaan membina pagar berangkai di kem berkenaan
bagi mengasingkan kumpulan pelarian yang bermati-matian enggan dihantar pulang
dengan puak yang lebih bertimbang rasa.
Pembinaan pagar berangkai itu merupakan
sebahagian daripada langkah kerajaan untuk menghalang kumpulan “hardcore”
daripada menghasut kumpulan pelarian yang lain.
Dalam rundingan itu, kumpulan pelarian
mendesak kerajaan supaya tempoh perlindungan dilanjutkan kerana mereka takut
pulang ke negara asal.
Mereka tidak berani pulang kerana takut
dikenakan hukuman mati oleh pemerintah komunis negara itu. Rundingan menemui
jalan buntu sehingga tercetusnya rusuhan.
Selepas tewas dalam 'pertempuran' dengan
pihak berkuasa, beratus-ratus 'kepala samseng' ditahan dan dihantar ke kem
tahanan sementara pelarian di Kerayong, Pahang.
15 Jun 1996, Kem Pelarian Sungai Besi
ditutup oleh Kerajaan Malaysia selepas semua pelarian dihantar pulang ke negara
asal.
Pulau
Bidong menempatkan pelarian Vietnam
No comments:
Post a Comment